18 juli 2024

Architect: zelfstandig of in loondienst? De voor- en nadelen 

White Circles Blog
Jurgen De Vreese Lydian

NEWS

Jurgen De Vreese, Advocaat bij Lydian

Meer en meer beginnende architecten kiezen voor een bestaan als bediende boven het zelfstandigenstatuut. “Een werknemersstatuut biedt hen meer bescherming”, zegt advocaat Jurgen De Vreese (Lydian). “Maar ook voor architectenbureaus kan het interessant zijn om architecten in loondienst aan te nemen. Beide statuten hebben hun voordelen.” 

Wie is Jurgen De Vreese? 

Advocaat Jurgen De Vreese (advocatenkantoor Lydian) is gespecialiseerd in arbeidsrecht en pensioenrecht. Hij helpt bedrijven onder andere bij het correct opzetten van samenwerkingsverbanden en bij het invoeren van verloningsplannen. 

1. Zelfstandig: meer vrijheid

Traditioneel is het architectenbestaan een zelfstandigenbestaan. “De vrijheid trekt nog steeds veel jongeren aan. Ze zijn flexibel en onafhankelijk en kunnen werken voor wie ze willen. Voor ervaren architecten, die al wat meer verdienen, komt daar ook financiële vrijheid bij.”

“Ook voor architectenbureaus blijft het zelfstandigenstatuut aantrekkelijk: ze kunnen de architecten uit hun poule flexibel inzetten en bouwen geen sociaal passief op. Werken met jonge zelfstandigen is voor de bureaus doorgaans goedkoper.”

Zelfstandigen moeten echt zelfstandig zijn

Voor architectenbureaus die met zelfstandigen werken, heeft Jurgen een aantal praktische tips om te vermijden dat er tóch sprake zou zijn van een arbeidsovereenkomst. “Geef de zelfstandigen voldoende vrijheid: ze moeten kunnen kiezen welk werk ze uitvoeren en waar ze werken. Vraag niet om vakantiedagen in te plannen of ziektebriefjes in te dienen. Vermijd vooral dat je mensen hetzelfde werk laat doen onder verschillende statuten. Als een zelfstandige en een werknemer aan één bureau zitten en hetzelfde werk op dezelfde wijze doen, wordt het moeilijk om te verdedigen dat de zelfstandige echt een zelfstandige is en geen werknemer.”

2. Loondienst: betere bescherming

Waarom kiezen architecten voor loondienst? “De jongere generatie hecht meer waarde aan een goede werk-privébalans”, zegt Jurgen. “Als zelfstandige architecten een gezin willen opbouwen, merken ze dat de combinatie van het werk met dat gezin niet evident is. Als bediende is die combinatie ogenschijnlijk makkelijker: je bouwt vakantie op, je hebt recht op ouderschapsverlof …”

“Een tweede reden: architecten in loondienst kunnen zich concentreren op het creatieve aspect van de job. Ze hoeven niet tegelijkertijd een bedrijf te runnen, met alle formaliteiten die daarbij komen kijken. Hun werkgever is verplicht om een arbeidsongevallenverzekering voor hen af te sluiten, en neemt ook de verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering of BA-verzekering op zich. Die beschermt de architect tegen de financiële gevolgen van burgerlijke aansprakelijkheid door derden, door fouten in het ontwerp of tijdens de werfcontrole. Zelfstandige architecten zijn ook gedekt in de polis die het bureau waarvoor ze werken heeft afgesloten. Voor hun eigen projecten moeten ze uiteraard wel een eigen abonnementspolis afsluiten.”

“Ook voor bureaus kunnen architecten in loondienst interessant zijn. In eerste instantie om zo nog het nodige talent te blijven aantrekken. Architecten in loondienst zijn klassiek ook strikter verbonden met hun werkgever. Zo verkleint de kans dat ze (te) veel tijd besteden aan eigen projecten of dat jonge medewerkers na verloop van tijd een eigen kantoor opstarten.”

“Als de trend naar architecten in loondienst aanhoudt, zullen bureaus ook gewoon moeten volgen om nog talent te kunnen aantrekken.”

Jurgen De Vreese

Advocaat, Lydian

3. Extralegale voordelen als wapen in war for talent 

“Wanneer we architectenbureaus adviseren rond verloningsplannen, nemen we doorgaans de ‘klassieke’ extralegale voordelen mee: maaltijdcheques, ecocheques, de bedrijfswagen of het mobiliteitsbudget, groepsverzekering en hospitalisatieverzekering. Zeker die laatste is erg aantrekkelijk voor jonge gezinnen. Extralegale voordelen zijn interessant voor architecten en voor de bureaus die ze in loondienst tewerkstellen: ze houden de loonkosten onder controle én zijn extra middelen om talent aan te trekken.” 

“Als je overweegt om architecten in loondienst aan te nemen, denk dan zeker na over een goede werk-privébalans. Thuiswerk is ondertussen sterk ingeburgerd. En ook daar horen weer voordelen bij: een laptop, een thuiswerkvergoeding, eventueel een vergoeding voor hun internetkosten. Ook die drukken de loonkosten en omgekeerd zijn ze ook interessant voor je architecten.” 

“Aan zelfstandige architecten geef je vooral géén extralegale voordelen. Betaal ze één maandelijkse fee en laat hen hun voordelen, zoals het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen of VAPZ, zelf regelen. Hun tarief moet toelaten die extra kosten te dekken.” 

Als bureau ben je uiteraard verplicht om een beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten voor al jouw medewerkers, onafhankelijk van hun statuut.

SCHRIJF JE IN OP ONZE NIEUWSBRIEF!

Op de hoogte blijven?